Tuesday, August 21, 2007

Karji crizisi

Bir aydan beri jurnalistter "Oybay! Crizis bastaldi aksalarimiz kul bolip ketedi" dep ortalikta aygaylap jur. Bir neshe makalalrin okip tusingenim bul: sol makalalardi jazqandar ozderi ekonomika nemese karji isinden dim da tusinbey jay sensatsiya bolsin dep jurtti jaydan jay shoshitip jur. 8 jildan asa karji isinde jurgenimden ozimdi bul isten cishcene tusingenimdi oylap okirmanimqa osinday picirmdi aytip bereyin:



1. Memlecetimizdi economica apatina aparatin AKSh'taqi ipoteka crizisi emes, sol AKSh'nin munayqa toyqani. George Bush ocimetine raxmet dep aytayik. Irakta soqis jurgizip Iran men sogisamiz dep jurgen ozi jane comecshileri munay baqasin 60-70 dolardan tomen tusirmey kaladi. Kazakstan'da shiqarilqan munaydin ozde baqasi 12-14 dolar siyakti. Yaqni bizdin korkaw cerec bolqan sol munaydin barreli sol baqaqa jakindaqani. Onday jaqdayda qana sawdamiz bitti dep aytuwqa boladi.

2. Banctarimizdin talaydan beri shet elden nesiye aluwlari Ulttik Bancimiz tarapindan tiyimi salinqan. Birak bir ay burinqa sheyin banctarimiz sol tiyimdi aynalip dolar ustinde emes euro nemese yen ustinden nesiye alip jurgen. Cazir de Batistin banctari kaydaqi bir Kazak banctarqa qana emes oz elderdegi ulken companiyalarqa nesiye bermey jatir. Sonimen 5-6 jildan beri Kazak tengemiz kimbattap jurgende pozitsiyalardagi dolarlardi satip tenge aktiptermen otirgan banktarimiz Ulttik Bancimizdin buyriqi ustinde dolar pozitsyalarin kaytadan tuzetip jiberdi. Sol areketti otken aptada bir cunde 800 milyondan askan dolar somalarindi birjadan satilqanda cordic. Birak bul apta onsha dolar sawda cormey jatir. Sebebi banctar dolar pozitsiyalarin jondep raxat boldi.

3. Nesiye paizdardin osceni cazirgi jaqdayda ote duris jane akildi narse. Sebebi banktarimiz buldan beri burinqiday arzan dolar nesiyelerin alalmaydi. Eurbond tolemderdin kasinda sindicat nesiyeleri de bar. Olar kop emes. Misali TuranAlem Banci eci milyartka jakin eurobond shiqarqanda 400-600 milyon dolar sindikat nesiyesin balansinda tasiydi. Koldarindaqi aktip somasi da 20 milyart dolari. BDT boyinsha BTA en ulken jekemenshik banci. Sol 400-600 milyondi aldimizdaqi eci jilda kaytaruw cerec. Sonimen burinqiday elge nesiye taratuwdi toktatip akirindap dolardi jinap wakitinda kaytaruw ushin ustaw cerec. TuranAlem siyakti is jurgizgen banctarimiz soni jasap otir.

4. Onday jaqdayda panika emes, tersine xalkimizqa bilgi jetkizuw cerec. Ocinishimizge jurnalistterimiz oris jurnalistterine ukisap kaydaqi bir osekterdi jinap cazit jane jurnaldarqa soni jazip jaydan jay el-jurtti cerecsiz panicaqa iterip otir.

3 comments:

Асхат Еркімбай said...

Picirleriniz unady. Blogynyz jaqsy eken. Oz blogyma tirkep qoidym. Economica taqyrybynda tagy da jaza tusseniz quanyshty bolamyn! Sattilik tileimin!

Shabolio said...

Raxmet. Endi anda sanda jazip beremin.

Бақытнұр said...

Kutty bolsyn!

Seni oz blogyma kostym!

Kyzykty malimetterge toly blog bolsyn!

http://bakytnur.wordpress.com